Φίλες και φίλοι,
Μαζευτήκαμε εδώ σήμερα για να συζητήσουμε το θέμα της έμφυλης διάστασης του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας. Σήμερα, όμως, είναι και η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Μια μέρα, η οποία είναι στενά συνυφασμένη με τον αγώνα των γυναικών στο διηνεκές, τόσο για την κατάκτηση του θεμελιώδους δικαιώματός μας στην ίση μεταχείριση με τους άνδρες σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δράσης, όσο και για την ισότιμη συμμετοχή μας στο κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι. Κι ενώ στις σύγχρονες κοινωνίες έχουν γίνει αρκετά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα μελανά σημεία της ιστορίας αυτής, αφού σε πολλές χώρες του κόσμου η γυναίκα δεν έχει κατορθώσει ακόμα να κερδίσει τη θέση που της αξίζει στην κοινωνία.
Με αφορμή όλα αυτά και την προσωπική μου εμπειρία ως γυναίκα με αναπηρία, θα ήθελα να επαναφέρω στο προσκήνιο τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι γυναίκες με αναπηρία, αλλά και οι μητέρες παιδιών με αναπηρία, οι οποίες απειλούνται συχνότερα από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό: Η διάκριση δηλ. που υφίστανται είναι πολλαπλή και συμβαίνει λόγω του ασφυκτικού πλαισίου που δημιουργεί το στίγμα της αναπηρίας (προκαταλήψεις, στερεότυπα και αρνητική αντιμετώπιση λόγω έλλειψης σωστής ενημέρωσης για τις ικανότητες του ατόμου με αναπηρία), το οποίο επιτείνεται από το γεγονός ότι είναι γυναίκες. Όλα αυτά δυσχεραίνουν τη δυνατότητα πρόσβασης των γυναικών με αναπηρία στην εκπαίδευση, στην ένταξη στην παραγωγική διαδικασία, στη δημιουργία οικογένειας κλ.π., με σοβαρές επιπτώσεις στη διαδικασία ένταξής τους στα κοινωνικοοικονομικά δρώμενα της τοπικής και της γενικότερης κοινωνίας. Η ενασχόληση, δε, μιας γυναίκας με αναπηρία με την πολιτική και η πρόθεσή της να αγωνιστεί για το σύνολο είναι ένα δύσκολο έργο που απαιτεί σημαντική και πρόσθετη εργασία από την ίδια για να αρθούν οι προκαταλήψεις που θα συναντήσει στην πορεία της. Εδώ δεν πρέπει να παραβλέψουμε το πόσο σπουδαίο ρόλο παίζει πολλές φορές η οικογένειά της, με την ουσιαστική στήριξη που μπορεί να παρέχει – αν και σε πολλές περιπτώσεις αυτό δεν είναι δυνατό. Στο δύσκολο αυτό ρόλο που είναι επιφορτισμένη η οικογένεια μπορούν να είναι αρωγοί ο πολιτικός χώρος που ανήκει το άτομο με αναπηρία, καθώς και η τοπική κοινωνία.
Οι γυναίκες με αναπηρία είναι πρώτα από όλα άνθρωποι. Αυτό σημαίνει ότι, όπως όλοι οι άνθρωποι, έχουν ανάγκη από αναγνώριση και αποδοχή. Σχεδόν όλα τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της αποδοχής. Απαιτείται μεγάλη ψυχική δύναμη από τη μεριά μας για να αντιμετωπίσουμε το συνεχές σχεδόν φάσμα της απόρριψης και της μη αναγνώρισής μας ως γυναίκες, γεγονός που αφήνει σημάδια στην προσωπικότητά μας και δεν επιτρέπει την ολοκλήρωσή της. Και αυτό συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι με αναπηρίες συχνά αντιμετωπίζονται - παρουσιάζονται ως άνθρωποι «δίχως φύλο» και όταν πρόκειται για γυναίκα με αναπηρία, που ζει σε μια ανδροκρατούμενη εν πολλοίς κοινωνία, τότε η διάκριση είναι σαφώς διπλή.
Έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι:
1. Ενώ το ποσοστό των ανθρώπων με αναπηρία που ζουν στα όρια της φτώχειας είναι ιδιαιτέρως υψηλό, ειδικά για τις γυναίκες με αναπηρία το ποσοστό αυτό αυξάνεται ανησυχητικά.
2. Οι νέες γυναίκες με αναπηρία απολαμβάνουν σαφώς λιγότερες ευκαιρίες για εκπαίδευση από τους άντρες συναδέλφους τους.
3. Οι γυναίκες με αναπηρία έχουν λιγότερες πιθανότητες να ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία από τους άνδρες με αναπηρία, και όταν αυτό επιτευχθεί, αμείβονται λιγότερο.
4. Το ποσοστό των γυναικών με αναπηρία που παραμένουν στη γονεϊκή στέγη επί μακρό χρονικό διάστημα είναι σαφώς μεγαλύτερο από αυτό των ανδρών.
5. Οι γυναίκες με αναπηρία έχουν λιγότερες πιθανότητες να παντρευτούν και πολύ περισσότερες πιθανότητες να χωρίσουν από τους άνδρες.
6. Τέλος, οι γυναίκες με αναπηρία είναι συχνά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και βιώνουν την κοινωνική περιθωριοποίηση περισσότερο από τους άνδρες.
Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι στην περίπτωση της γυναίκας με αναπηρία τα στερεότυπα του φύλου συσχετίζονται με τα στερεότυπα τις αναπηρίας, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό για τον κοινωνικό ιστό μείγμα.
Για όλα τα παραπάνω είναι αδήριτη ανάγκη για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων προστασίας της γυναίκας εν γένει, αλλά και της γυναίκας με αναπηρία και μητέρας παιδιών με αναπηρία στη χώρα μας σε πολλές κατευθύνσεις: Καταρχήν, προς την κατεύθυνση της αλλαγής του στερεότυπου του ανάπηρου ατόμου (με τη μεγαλύτερη προβολή αυτών που επιτυγχάνουμε στην καθημερινότητά μας και με την ακόμα περισσότερη συμμετοχή που μπορούμε να έχουμε σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής). Να προβληθούμε, δηλαδή, ως θετικό πρότυπο ανθρώπων που αγωνιούν και αγωνίζονται για την ποιότητα της ζωής τους. Αλληλένδετες είναι φυσικά και οι θεσμικές αλλαγές στην εκπαίδευση και στην εργασία που μπορούν να βελτιώσουν ουσιαστικά τη ζωή των ανθρώπων με αναπηρία.
Τέλος, και για να εξειδικεύσουμε στη σημερινή ημέρα την αφιερωμένη στη γυναίκα, είτε είναι η ίδια άτομο με αναπηρία είτε κάποιο μέλος της οικογένειάς της, η πολιτεία πρέπει να παρέχει τη στήριξη που θα τη βοηθήσει να ανταποκριθεί στον πολύπλευρο ρόλο της. Σε μια χώρα όπου η ισότητα των φύλων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα, θα πρέπει να διασφαλιστούν οι διευκολύνσεις που έχουν ως βάση την αναγνώριση του διπλού ρόλου των γυναικών και ειδικότερα των γυναικών με αναπηρία ως εργαζόμενες και μητέρες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου