Μαθητές με αναπηρίες και μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο σύγχρονο σχολείο

Είναι γνωστό ότι υπάρχουν ανάμεσα σε όλους τους μαθητές της χώρας και μαθητές με ειδικές ανάγκες όπως επίσης και μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.


Είναι δηλαδή μαθητές που έχουν σημαντική δυσκολία στη μάθηση και στην προσαρμογή εξαιτίας σωματικών, διανοητικών, ψυχολογικών, συναισθηματικών και κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων. Υπάρχουν δηλαδή μαθητές που εμποδίζεται η μάθησή τους γιατί έχουν χάσει το φως τους και δε βλέπουν ή βλέπουν ελάχιστα είναι δηλαδή τυφλοί ή αμβλύωπες. ʼλλοι πάλι γιατί έχουν σοβαρά προβλήματα στην ακοή τους είναι δηλαδή κωφοί ή βαρήκοοι. ʼλλοι πάλι γιατί δεν μπορούν να περπατήσουν, κινούνται με αναπηρικό αμαξίδιο ή δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους. ʼλλοι πάλι δυσκολεύονται πολύ να μάθουν ή είναι υπερβολικά και παθολογικά ανήσυχοι. Επίσης υπάρχουν μαθητές που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας και περνούν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής τους στα κρεβάτια των νοσοκομείων.
Κατά καιρούς χαρακτηρίστηκαν ως προβληματικά, απροσάρμοστα, υπολειπόμενα, αποκλίνοντα, ειδικά.

Είναι παιδιά ενός κατώτερου Θεού ή παιδιά μιας κατώτερης κοινωνίας;

Οι μαθητές με αναπηρία και οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες δεν είναι ασθενείς ούτε άτομα με …...«ειδικές ικανότητες». Είναι νήπια, παιδιά, νέοι, μαθητές με ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ στην εκπαίδευση, στην εργασία και τη ΖΩΗ.

Η αναπηρία τους δεν αποτελεί προσωπική τους επιλογή την οποία θα μπορούσαν να αρνηθούν. Εξάλλου είναι ζήτημα στατιστικής και πιθανοτήτων όλοι ανεξαιρέτως να βιώσουμε καταστάσεις αναπηρίας προσωρινής ή μόνιμης στη διάρκεια της ζωής μας. Παραμένουμε δηλαδή διαχρονικά εν δυνάμει ανάπηροι. Μπορεί κανείς να μας εγγυηθεί πιστοποιημένα την αρτιμέλειά μας σε όλη μας τη ζωή;

Στην πορεία των αιώνων η στάση της κοινωνίας γενικά προς τα άτομα με ειδικές ανάγκες κυμάνθηκε μεταξύ απόρριψης και σχετικής αποδοχής. Στην πρώτη γραμμή πάντως βρίσκονται ο οίκτος, η λύπηση και η απόρριψη. Υπάρχει ο συνταυτισμός των ΑμΕΑ (Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες) με τη δυστυχία, τη μοιρολατρία και τις δοξασίες. Στο σύγχρονο σχολείο όμως στο (Ένα Σχολείο για Όλους), ως κύριο, βασικό, δίκαιο και ηθικό κριτήριο είναι η ισότιμη συνεκπαίδευση όλων των μαθητών. Σ αυτό το σχολείο γίνεται πράξη η δυνατότητα να «συμπεριλαμβάνεσαι» και να «συμμετέχεις» που αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας καθώς και της απολαβής και άσκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξάλλου το γέλιο, το παιχνίδι, η χαρά, η ξεγνοιασιά είναι δικαίωμα και ανάγκη για όλα τα παιδιά. Επίσης δικαίωμα είναι και παροχή σχεδιασμένων αντισταθμιστικών υπηρεσιών για τη δυνατότητα ίσων ευκαιριών (όχι ίδιων) σε όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές. Ισότητα στις ευκαιρίες για να αναπτύξουν όλοι οι μαθητές μας, μέσ
α από τις ιδιαιτερότητες τους και τους περιορισμούς τους, τις ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ τους.

Στο σύγχρονο σχολείο κάθε μαθητής, κάθε παιδί όπως και τα παιδιά με εμπόδια στη μάθηση χρειάζεται τη στήριξη του άλλου, την αναγνώριση και τη συντροφιά. Να υπάρχει απ όλους η επιθυμία για φιλία και συνεργασία στο παιχνίδι, στην εκδρομή, στο μάθημα, στην εργασία. Να υπάρχει η θεμελιώδης κοινωνική απαίτηση «το να γίνεσαι αποδεκτός όπως είσαι».

Το να «συνυπάρχεις» σημαίνει ότι όλοι οι μαθητές μεταξύ τους χρειάζεται να αναπτύσσουν αμοιβαίες σχέσεις και φιλίες, να αισθάνονται υπευθυνότητα για τον εαυτό τους αλλά και για τους άλλους, να ανταλλάσσουν μεταξύ τους εμπειρίες, να μάθουν να βοηθούν και να συνεργάζονται, να αντιλαμβάνονται αλλά και να αποδέχονται τη «διαφορετικότητα». Μόνο έτσι οι μαθητές με αναπηρίες και οι μαθητές με εκπαιδευτικές ανάγκες θα μπορέσουν να διαπεράσουν το τείχος της αποξένωσης, της μοναξιάς, της απόρριψης, της αχρηστίας, της απογοήτευσης, της ταπείνωσης, της αδιαφορίας, της καθημερινής ταλαιπωρίας τη δική τους και της οικογένειας τους.

Μήπως όμως τελικά την ευθύνη για την περιθωριοποίηση ή τη δημιουργία περισσότερων προβλημάτων σ αυτούς τους μαθητές την έχουν άλλοι; Παράδειγμα: όταν ένα παιδί που έχει κινητικό πρόβλημα και δεν μπορεί να πάει σχολείο εξαιτίας έλλειψης ράμπας, φταίει η αναπηρία που βρίσκεται στα πόδια του ή φταίνε αυτοί που δημιούργησαν ανάπηρες πόλεις θεωρώντας ότι γεννήθηκαν και θα πεθάνουν με πιστοποιητικό αρτιμέλειας. Όταν ένα τυφλό παιδί δεν μπορεί να πάει σχολείο γιατί δεν έχει βιβλία σε γραφή Braille αιτία είναι η τυφλότητά του ή φταίνε εκείνοι που δεν προσφέρουν όλες εκείνες τις υπηρεσίες και τα τεχνικά μέσα για να μπορεί να συμμετέχει.

Παλαιότερα ως δείκτη του εκσυγχρονισμού μιας χώρας θεωρούσαν την αναλογία της χρήσης σαπουνιού ανά κάτοικο. Σήμερα ο δείκτης εκσυγχρονισμού κάθε χώρας που διατείνεται ότι είναι πολιτισμένη και δημοκρατική είναι η ποιότητα της καθημερινής ζωής των αναπήρων της.

Το σύγχρονο σχολείο λοιπόν χρειάζεται να παρέχει και στους μαθητές με αναπηρία και στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ειδική εκπαίδευση με σκοπό:

* τη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους
* τη βελτίωση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων τους
* τη δυνατότητα ένταξης και συμβίωσης με το κοινωνικό σύνολο
* την αλληλουποδοχή τους και την ισότιμη κοινωνική τους εξέλιξη

Η γκετοποίηση ή η ιδρυματοποίηση αυτών των ατόμων δε βοηθά γενικά το κοινωνικό πρόσωπο μιας δημοκρατικής, ευνομούμενης κοινωνίας.

Χρειάζεται όλοι προσωπικά, συλλογικά. Κρατικά, διακρατικά, παγκόσμια να κάνουμε πράξη το «συμμετέχω», το «συμπεριλαμβάνομαι», το «συνυπάρχω», το «αποδέχομαι τη διαφορετικότητα». Διαφορετικά θα είναι τουλάχιστον εμπαιγμός να μιλάμε για ίσες ευκαιρίες, για συμμετοχή, για ένταξη ενώ οι ανάπηροι μαθητές να παραμένουν «αόρατοι» σε μια κοινωνία χωρίς εγγυήσεις που να παρέχει φυσική προσβασιμότητα και προσβασιμότητα στη γνώση.

Όταν λοιπόν η ψυχή δίνει ΑΓΑΠΗ (παραπάνω από το περίσσευμα), ΕΡΓΟ (με γνώση και εξειδίκευση) και ΧΑΡΑ, τότε η αναπηρία καθηλώνεται και έρχονται στο νου μας τα λόγια της μεγάλης Ειδικής Παιδαγωγού Ρόζας Ιμβριώτη:

«το έργο της προστασίας και της αγωγής των αδύνατων παιδιών μεγαλώνει σε βάθος την ανθρώπινη ψυχή και υψώνει τη στάθμη της ανθρωπότητας».


Ντόνας Χρήστος MSc
Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε.

Πηγή Πληροφοριών: www.trikalanews.gr