Η Σεμάς είναι ο οδηγός μου

Σκύλοι οδηγοί βοηθούν τους τυφλούς να κινούνται ευκολότερα στον δρόμο

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μάνος Χαραλαμπάκης

«Τι είναι αυτό που έχει ο σκύλος πάνω του; Τραβάει ποδήλατο;». Το μεταλλικό αντικείμενο που είναι περασμένο στο σκυλί της καθηγήτριας Γαλλικών κ. Λιάνας Καράτζου, η οποία έχει πρόβλημα όρασης, τραβάει την προσοχή των περαστικών και προκαλεί αντιδράσεις όπως η παραπάνω.

Η σκύλα της δεν είναι ένα απλό σκυλί. Η Σεμάς (διασταύρωση γερμανικού ποιμενικού με ελβετικό ποιμενικό) είναι ένα σκυλί οδηγός τυφλών. Και το μεταλλικό αντικείμενο που είναι περασμένο στη σκυλίτσα είναι το ειδικό λουρί χειρισμού. Αποτελεί το σήμα κατατεθέν του σκύλου οδηγού. Αυτό οδηγεί τον τυφλό πολίτη, ο οποίος το κρατάει με το αριστερό του χέρι.

Η κ. Καράτζου επέστρεψε πριν από περίπου μία εβδομάδα από το Παρίσι όπου εκπαιδεύτηκε σε ειδικό κέντρο (Centre Ιndependent de l΄ Εducation des Chiens Guides) προκειμένου να κινείται με ασφάλεια στον δρόμο με τη βοήθεια του σκύλου οδηγού. Πρόκειται για τον πρώτο σκύλο οδηγό που φτάνει στην Ελλάδα μετά την προσπάθεια και τη στήριξη του ελληνικού κέντρου Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος (www. greekguidedogs.gr). Είναι ο φορέας που ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2008 και στόχο έχει να καλύψει την ανάγκη των ατόμων με προβλήματα όρασης να χρησιμοποιήσουν για την κινητικότητά τους σκύλο οδηγό.

Η κ. Καράτζου έμεινε για 15 ημέρες στο Παρίσι προκειμένου να εκπαιδευτεί και να προσαρμοστεί στις μετακινήσεις της με τον σκύλο οδηγό της. Μαζί της ήταν και η εκπαιδεύτρια Κινητικότητας και Προσανατολισμού του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών κ. Αγγελική Βερυκοκάκη που είναι και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του φορέα Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος.

Οι πρώτες της βόλτες όμως στην Αθήνα, στην περιοχή του Παγκρατίου όπου μένει, δεν ήταν το ίδιο εύκολες όπως στη γαλλική πρωτεύουσα. Κι αυτό διότι τα εμπόδια στους δρόμους είναι πολλά και ο κόσμος δεν έχει συνηθίσει τυφλούς να κινούνται με τη βοήθεια σκύλων οδηγών. Ενδεικτικό είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχουν μόλις 3 σκύλοι οδηγοί τυφλών! Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης στην Ελλάδα υπολογίζονται σε 20.000-25.000.

«Στο Παρίσι μπαίναμε άνετα παντού. Σε εστιατόρια, σε μαγαζιά. Άλλωστε πολλοί τυφλοί στον δρόμο κυκλοφορούν με τα σκυλιά τους. Επίσης παντού υπήρχαν ράμπες», λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Καράτζου. Και συνεχίζει: «Αντίθετα εδώ η Σεμάς βρίσκει συνεχώς παρκαρισμένα αυτοκίνητα στις γωνίες. Πρέπει να είμαι πάντα σε εγρήγορση».

Εμπόδια στην Αθήνα
Πρόβλημα αποτελούν και οι διαγραμμίσεις στις ελληνικές διαβάσεις. «Η Σεμάς έχει εκπαιδευτεί να κινείται μαζί με τον τυφλό πάνω στις άσπρες γραμμές. Εδώ όμως στις περισσότερες περιπτώσεις είναι σβησμένες...» συμπληρώνει από την πλευρά της η κ. Βερυκοκάκη. Σε μία μίνι βόλτα που επιχείρησε στη γειτονιά της μαζί με «ΤΑ ΝΕΑ» η κ. Καράτζου αντιμετώπισε ακριβώς αυτό το πρόβλημα αλλά και τα παρκαρισμένα Ι.Χ. στις διαβάσεις. Στη γωνία Ευτυχίδου και Σπ. Μερκούρη η κ. Καράτζου και η Σεμάς βρέθηκαν αναγκαστικά στον δρόμο προσπαθώντας να περάσουν στην απέναντι πλευρά από τη διάβαση των πεζών. Αυτοκίνητα έκλειναν τη διάβαση ενώ οι διαγραμμίσεις ήταν σβησμένες. «Μου τυχαίνει πολλές φορές αυτό και είναι επικίνδυνο. Δίνω την εντολή στη Σεμάς “βρες τις γραμμές”. Δεν τις βλέπει όμως- διότι είναι σβησμένες- και αναγκαστικά με οδηγεί στη μέση του δρόμου...», λέει.

Σημειώνεται πάντως ότι οι πολίτες με προβλήματα όρασης που κινούνται μόνοι τους με το λευκό μπαστούνι αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στις μετακινήσεις τους. Αυτό συμβαίνει επειδή σχεδόν σε κάθε βήμα τους στα ελληνικά πεζοδρόμια συναντούν εμπόδια: οι ειδικοί διάδρομοι τυφλών είναι συνήθως κατειλημμένοι από αντικείμενα, ενώ τα πεζοδρόμια συχνά είναι γεμάτα εμπορεύματα, σκουπίδια, μηχανάκια. Και έτσι οι τυφλοί κινδυνεύουν να τραυματιστούν. Οι σκύλοι οδηγοί όμως μπορούν να τους βοηθήσουν να κινούνται ευκολότερα και ασφαλέστερα αφού είναι εκπαιδευμένοι- εκτός των άλλων- να αποφεύγουν τέτοια εμπόδια.

Οι πρώτες μετακινήσεις της κ. Καράτζου με τον σκύλο οδηγό της- με τη βοήθεια και της κ. Βερυκοκάκη- δεν έχουν στόχο μόνο να προσαρμοστεί η Σεμάς στο ελληνικό περιβάλλον και να κινούνται ως «ζευγάρι» με ασφάλεια. «Θέλουμε να μάθει ο κόσμος ότι υπάρχουν αυτά τα σκυλιά οδηγοί. Να καταλαβαίνουν δηλαδή όταν βλέπουν το ειδικό λουρί ότι πρόκειται για σκύλο οδηγό τυφλού. Να κατανοούν ότι έχουμε ανάγκη ένα σκύλο», λέει η κ. Καράτζου. Μέχρι στιγμής η εμπειρία που είχε από την είσοδό της μαζί με τη Σεμάς στα εμπορικά καταστήματα της γειτονιάς ήταν καλή. Το επόμενο χρονικό διάστημα όμως η τριάδα Λιάνα- Αγγελική- Σεμάς θα επιχειρήσουν τις πρώτες μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς.


ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
μόλις 3 σκύλοι οδηγοί τυφλών παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης υπολογίζονται σε 20.000-25.000

Κενά στη νομοθεσία

Μπορούν όμως να μπαίνουν σε καταστήματα, μέσα μεταφοράς και δημόσιες υπηρεσίες χωρίς προβλήματα; Σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο και γι΄ αυτό στόχος των «Σκύλων Οδηγών Ελλάδας» είναι να δημιουργηθεί, λέει η κ. Βερυκοκάκη. «Για παράδειγμα ο ΟΑΣΑ επιτρέπει την είσοδο σκύλων οδηγών σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς, όπως και τα ΚΤΕΛ. Επίσης επιτρέπεται η είσοδος σε εστιατόρια και καφετέριες. Δεν υπάρχει όμως νομοθεσία για τις δημόσιες υπηρεσίες και τα υπόλοιπα ιδιωτικά εμπορικά καταστήματα.

Πηγή Πληροφοριών: www.tanea.gr