Όταν τρώνε δεν ... βλέπουν!

του Άλκη Γαλδαδά

Ένα πείραμα γίνεται στην Κολωνία τα βράδια, κάθε βράδυ δηλαδή, επτά ημέρες την εβδομάδα, από έξι έως δώδεκα, σε ένα γωνιακό εστιατόριο στο Eigelstein-Viertel. Πρέπει να είναι το μόνο εστιατόριο στον κόσμο που η αίθουσά του δεν έχει παράθυρα, είναι βαμμένη όλη κατάμαυρη και όταν η πόρτα της είναι κλειστή, την ώρα που τρως δεν βλέπεις τίποτα μπροστά, στα αριστερά ή στα δεξιά σου, τον απέναντι, το δίπλα, ούτε καν το πιάτο σου και το τι έχει μέσα. Στην κυριολεξία σκοτάδι πίσα. Και απέξω να μην υπάρχει κάποια φωτεινή επιγραφή ή έστω το όνομά του και παρόλα αυτά να πρέπει να κλείσεις αρκετές εβδομάδες πριν τραπέζι, κυρίως το Σάββατο ή την Κυριακή.

Είμαι με το χάρτη της πόλης στο χέρι και ψάχνω στα σκοτεινά για τη Stavenhof Strasse. Σάββατο βράδυ και όταν μόλις έχεις έλθει από την ακόμη ζεστή Ελλάδα το κρύο στην Κολωνία στα βόρεια της Γερμανίας σου φαίνεται ότι δεν είναι λίγο. Απομακρύνομαι από το σιδηροδρομικό σταθμό και βυθίζομαι στα στενά της πόλης ψάχνοντας για το «αόρατο». Και δεν είναι κόλπο γραψίματος αυτό. Στα Γερμανικά Unsicht-bar, σημαίνει όλο μαζί ό,τι δεν φαίνεται, αλλά ένας επινοητικός και νέος στην ηλικία άνθρωπος έφτιαξε από αυτό, κόβοντάς τον σε δυο κομμάτια τον τίτλο μιας εξαιρετικά επιτυχημένης επιχείρησης. Από τότε που γεννήθηκε, στο ένα του μάτι είχε ολική στέρηση της όρασης και από το άλλο αντιλαμβανόταν ένα μόλις πέντε τοις εκατό από το φως. Έφτιαξε λοιπόν το Unsicht-bar για να βρίσκουν δουλειά άτομα με πρόβλημα στην όραση. Πήρε μάλιστα και βραβείο την περασμένη χρονιά από το γερμανικό κράτος που ενθαρρύνει τέτοιες πρωτοβουλίες για αύξηση των θέσεων εργασίας ενώ στο μαγαζί συρρέουν αυτοί που δεν έχ
ουν πρόβλημα όρασης και έχουν την περιέργεια για το πώς είναι να τρως όταν έχεις στερηθεί ολοκληρωτικά την όραση!

Φθάνοντας στη μικρή πλατεία βλέπεις επιτέλους, τα χαμηλά είναι η αλήθεια φώτα του εστιατορίου. Οι πελάτες μπαίνουν σε μεγάλες παρέες συνήθως αλλά δεν τους πηγαίνουν κατευθείαν στην αίθουσα του φαγητού. Ένας προθάλαμος τους περιμένει και κάποιος αναλαμβάνει να τους εξηγήσει ότι την ώρα του φαγητού δεν πρέπει να ανάψουν κάποιο φως, από κινητό, στιλό, φακό τσέπης, δεν πρέπει να σηκωθούν και να κινούνται μέσα στο χώρο, για ό,τι θέλουν θα απευθύνονται στο συνοδό τους. Που ο συνοδός είναι πάντα ένα άτομο στερημένο ακριβώς από το πολύτιμο αυτό αγαθό, την όρασή του όμως κινείται με εκπληκτική άνεση στο χώρο.

Στον προθάλαμο η κάθε παρέα γνωρίζεται με το συνοδό της σε ένα περιβάλλον με χαμηλό φωτισμό και όταν είναι αρκετά καλά προετοιμασμένοι όλοι σηκώνονται, ακουμπούν ο καθένας το χέρι στον ώμο αυτού που είναι πιο μπροστά και με πρώτο το συνοδό μπαίνουν στην αίθουσα του φαγητού. Θα βρουν τις θέσεις τους ψηλαφητά, μπροστά τους επάνω στο τραπέζι είναι τοποθετημένο ένα μεγάλο μεταλλικό πιάτο που αγγίζοντάς το με τα χέρια τους μπορούν να βρίσκουν καλύτερα τις συντεταγμένες τους στο θεοσκότεινο χώρο και ο συνοδός τους ρωτάει αν θέλουν στην αρχή κάποιο ποτό ή καφέ. Όσοι παραγγέλνουν καφέ έχουν μια πρώτη εμπειρία για το πόσο δύσκολο είναι να βρεις τη ζάχαρη και μέσα στο απόλυτο σκοτάδι να βάλεις τη σωστή ποσότητα στο σωστό φλιτζάνι. Είναι μια εμπειρία που δεν θα μπορούσες να την έχεις παρά μόνον αν συμμετείχες σε κάποιο πείραμα ερευνητικής ομάδας. Δεν ξέρεις τι ακριβώς έχει το πιάτο, έχεις διαλέξει απλά μια από τέσσερις κατευθύνσεις: χορτοφαγική, τυριού, κρεατοφαγίας ή τη λεγόμενη έκπληξ
η όπου αφήνεσαι τελείως στην έμπνευσή τους, αλλά τα πιάτα θα τα δεις όταν ξαναβγείς από τα σκοτάδια, πηγαίνοντας προς το ταμείο, γραμμένα με λεπτομέρειες και κιμωλία σε μικρούς μαυροπίνακες.

Οι αισθήσεις είναι σε ένταση, κάπου ακούγονται και κάποια αθέλητα αλλά αναπόφευκτα σπασίματα μέσα στο σκοτάδι από όσους δεν συνήθισαν ακόμη, τα πιάτα αρχίζουν να έρχονται. Σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε και το γνωστό ίσως σε μερικούς κόλπο με τα πράγματα τοποθετημένα στο πιάτο έτσι ώστε αναφέροντας μια ώρα, ο άλλος σκεπτόμενος τους δείκτες του ρολογιού να βρίσκει σε ποιο σημείο υπάρχει κάτι που θέλει να φάει. Τα δάχτυλα αναγκάζονται να αφήσουν το μαχαίρι και να δουλέψουν γυμνά μέσα στο πιάτο. Αυτό δεν το βρίσκουν κακό ακόμη και οι βορειοευρωπαίοι. Το άτυπο πείραμα που γίνεται στο Unsicht-bar έχει να κάνει και με το πώς ερχόμαστε στη θέση των ανθρώπων με πρόβλημα στην όραση και το πώς σκεφτόμαστε για να κάνουμε κάτι στο άλλο πρόβλημα, της ανεργίας ατόμων με αυτό ή εκείνο το ελάττωμα αλλά υπάρχει και ένα ακόμη πιο προσωπικό. Πώς διαχειριζόμαστε τις υπόλοιπες αισθήσεις μας και πώς οξύνονται όταν λείπει αυτή που τις σκιάζει όλες, η όραση.

Η όλη ιστορία του Unsichtabar έχει το ενδιαφέρον της αν τη δούμε σαν μια περίπτωση καθημερινού πειράματος και αν λάβουμε υπόψη αυτό που γράφει ο Robert Zimmerman στο βιβλίο του για το Τηλεσκόπιο Hubble: «Ο εγκέφαλός μας είναι στενά συνδεδεμένος με την όραση. Αν δε μπορούμε να έχουμε μια καθαρή εικόνα ενός πράγματος είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθούμε τι συμβαίνει, άσχετα από το πόσα άλλα δεδομένα υπάρχουν διαθέσιμα». Η απεξάρτηση από την όραση στις ημέρες μας έστω και λίγο ίσως κάνει και καλό.

Πηγή Πληροφοριών: www.protagon.gr