Διεθνές θεσμικό πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αναπηρία

Το διεθνές θεσμικό πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αναπηρία αποτελεί την βάση για όλους τους πολιτικούς σχεδιασμούς που αφορούν τα ΑμεΑ
OΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ
1. Διακήρυξη των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, ψηφίστηκε από την Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. το 1975.
2. Παγκόσμιο πρόγραμμα δράσης για τα ΑμεΑ, εγκρίθηκε από τον οργανισμό το 1982, ορίζει για πρώτη φορά την ισότητα ευκαιριών (παράγραφος 12) και την αναγκαιότητα
λήψης μέτρων για την επίτευξή της.
3. Πρότυποι Κανόνες για την εξίσωση των ευκαιριών για τα ΑμεΑ, διατυπώθησαν από τον Ο.Η.Ε. το 1993. Δεν είναι δεσμευτικοί, ωστόσο εκφράζουν την ηθική και
πολιτική δέσμευση των κρατών μελών να κάνουν πράξη την εξίσωση των ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία.
4. Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών γιά τα δικαιώματα των ΑμεΑ. Προετοιμαζόταν από το 2001, στις 13 Δεκεμβρίου 2006 ψηφίστηκε ομόφωνα από την ολομέλεια της Γενικής
Συνέλευσης του Ο.Η.Ε. και στις 30 Μαρτίου 2007 την προσυπέγραψαν 82 κράτη μέλη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Είναι ένα νομικά δεσμευτικό μέσο. Είτε σε
ότι αφορά την θέσπιση νομοθεσίας που κάνει πράξη τα ίσα δικαιώματα, είτε σε ότι αφορά την κατάργηση των νομοθεσιών που παράγουν και/ή συντηρούν διακρίσεις.
Αρκεί να κυρωθεί απ' τα εθνικά κοινοβούλια, το οποίο για την χώρα μας εξακολουθεί ζητούμενο.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
1. Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης , ψηφίστηκε το 1961. Στο άρθρο 15 αναγνωρίζεται ρητά το δικαίωμα των ΑμεΑ σε επαγγελματική εκπαίδευση και προσανατολισμό.
2. Αναθεωρημένος Ε.Κ.Χ. το 1996. Το αναγνωρισθέν το 1961 δικαίωμα, πλέον εξειδικεύεται. Υπάρχουν αναφορές στα συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται
, αλλά και στην υποχρέωση διασφάλισης της πρόσβασης στην απασχόληση των ΑμεΑ.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Οι καταστατικοί χάρτες και συνθήκες, αλλά και οι οδηγίες - διατάξεις που από το 1997 μέχρι σήμερα έχουν ως πηγή τους την Ε.Ε. και εμπεριέχουν με σαφήνεια
την διάσταση της προστασίας των δικαιωμάτων των ΑμεΑ, καλύπτουν μια ευρεία γκάμα εφαρμοσμένων πολιτικών. Τους απαριθμούμε χωρίς παραπέρα επεξηγήσεις, ώστε
αφενός να γνωρίζουν την ύπαρξή τους οι ΑμεΑ και αφετέρου να τις χρησιμοποιούν όταν τα δικαιώματά τους παραβιάζονται.
1. Συνθήκη του Αμστερνταμ (1997) - τέθηκε σε εφαρμογή το 1999, το άρθρο 13 είναι το σχετικό με τα δικαιώματα των ΑμεΑ.
2. Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. με την υποσημείωση ότι δεν έχει ενσωματωθεί στο ευρωπαϊκό δίκαιο και άρα δεν έχει δεσμευτική ισχύ.Τα κρίσιμα
άρθρα είναι τα 21 και 26.
3. Οδηγία 95/16/ΕΚ για τις εθνικές νομοθεσίες που αφορούν τους ανελκυστήρες. Οπως μιά σειρά Οδηγιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ακολουθούν, εμπεριέχει
σαφείς προβλέψεις για την πρόσβαση των ΑμεΑ.
4. Οδηγία 96/48/ΕΚ για το διευρωπαϊκό σιδηροδρομικό σύστημα μεγάλης ταχύτητας.
5. Οδηγία 1999/5/ΕΚ σχετικά με ραδιοεξοπλισμό και τερματικό τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό.
6. Οδηγία 2000/78/ΕΚ για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία.
7. Οδηγία 2001/16/ΕΚ για το συμβατικό διευρωπαϊκό σιδηροδρομικό σύστημα.
8. Οδηγία 2001/85/ΕΚ για οχήματα μεταφοράς επιβατών άνω των 8 θέσεων (αφορά την υποχρέωση των αστικών λεωφορείων να διαθέτουν ράμπες και αναβατόρια)
9. Οδηγία 2002/22/ΕΚ για τα δικαιώματα των χρηστών δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Για το ίδιο θέμα η Οδηγία 2002/21/ΕΚ εστιάζει στην
ανάγκη κοινού κανονιστικού πλαισίου των φορέων εκμετάλλευσης.
10. Οδηγία 2003/24/ΕΚ για τους κανόνες και τα πρότυπα ασφαλείας των επιβατηγών πλοίων.
11. Οδηγία 2004/17/ΕΚ για τις συμβάσεις στους τομείς του νερού, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Πρέπει οι προδιαγραφές των
όποιων έργων να καλύπτουν τις ανάγκες πρόσβασης των χρηστών με αναπηρία. Το ίδιο ισχύει για την Οδηγία 2004/18/ΕΚ περί συμβάσεων έργων, προμηθειών και
υπηρεσιών.
12. Οδηγία 2007/65/ΕΚ σχετικά με την προσβασιμότητα στους ΑμεΑ των οπτικοακουστικών μέσων.
13. Κανονισμός 1083/2006/ΕΚ για το Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ε.Κ.Τ. και το Ταμείο Συνοχής.Το άρθρο 16 εντάσσει πρώτη φορά το κριτήριο της προσβασιμότητας
των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ως κριτήριο επιλεξιμότητάς τους.
14. Κανονισμός 1107/2006 για τα αεροπορικά δικαιώματα των ΑμεΑ. Αρμόδια αρχή στην χώρα μας για την εφαρμογή του είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.

15. Κανονισμός 1371/2007 για τα δικαιώματα των επιβατών στα τρένα. Σε ότι αφορά τα ΑμεΑ θεσπίζει απαρέκκλιτους κανόνες πρόσβασης, το δε πεδίο εφαρμογής
του αφορά όλα τα σιδηροδρομικά ταξίδια και υπηρεσίες απανταχού της ευρωπαϊκής κοινότητας.

http://www.oloimazi.gr

Εισέπραξε ειρωνεία

Οταν η 26χρονη δικηγόρος με απώλεια όρασης, Πωλίνα Παπανικολάου, κατήγγειλε την εναντίον της ρατσιστική συμπεριφορά ανώτερου δικαστικού υπαλλήλου, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η υπόθεσή της θα έφτανε πολύ μακριά.
Στα τέλη του 2008, η δικηγόρος ζήτησε βοήθεια από τον δικαστικό για να ενημερωθεί για το πινάκιο των δικών. Αντ αυτής εισέπραξε ειρωνεία και χλευασμό.


Υστερα από την αρχική της προσφυγή, η νεαρή αρνήθηκε την πάγια, σε περιπτώσεις όπως η δική της, «προσφορά», να λυθεί το όλο ζήτημα διά της υποβολής μίας απλής συγγνώμης από πλευράς του υπαλλήλου. Οχι από εκδικητικότητα, όπως η ίδια είχε δηλώσει εξηγώντας την άρνησή της στις αρχές του 2009, αλλά στο όνομα των δικαιωμάτων όλων των νέων επιστημόνων με αναπηρία που βιώνουν ρατσιστικές εις βάρος τους συμπεριφορές.

Ακολούθως, η δικηγόρος κατόρθωσε με την πειθώ της να στρατεύσει στο πλευρό της τους Δικηγορικούς Συλλόγους, κυρίως του αθηναϊκού, που αναγνώρισαν στην περίπτωσή της μια ευκαιρία να αντιμετωπιστεί συνολικά το πρόβλημα ρατσιστικών συμπεριφορών στην όλη διαδικασία απονομής Δικαίου στη χώρα μας. Σύντομα, με αφορμή την υπόθεσή της, οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Αθηνών και Πειραιά σε συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία ΑμεΑ και την Εθνική Επιτροπή για τα δικαιώματα του ανθρώπου κατέθεσαν πλήρες σχέδιο υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ΑμεΑ απ τους δικαστικούς φορείς και θεσμούς.

Παρά το κλίμα συστράτευσης δικηγορικών συλλόγων και αναπηρικών φορέων, η απόφαση του αρμόδιου πειθαρχικού οργάνου δεν δικαίωσε τον αγώνα της νεαρής δικηγόρου. Δεν ήταν απλώς απαλλακτική για τον υπάλληλο, αλλά και μ ένα σκεπτικό άκρως προσβλητικό για την καταγγέλλουσα, μια και, ούτε λίγο ούτε πολύ, αμφισβητούσε αυτή καθεαυτή την αναπηρία της! Ούτε τότε όμως, το περασμένο καλοκαίρι, η Πωλίνα το έβαλε κάτω. Πεισμωμένη ακόμα περισότερο από τη ...διεύρυνση της εναντίον της προσβολής και επικαλούμενη το απαράδεκτο της, απαλλακτικής του υπαλλήλου, επιχειρηματολογίας αξίωσε υπουργική παρέμβαση και δικαιώθηκε. Ο τότε υπουργός άσκησε προσφυγή κατά της απόφασης, γεγονός σπανιότατο για αποφάσεις πειθαρχικού χαρακτήρα που αφορούν διοικητικούς υπαλλήλους.

Και πάλι όμως, η οριστική δικαίωση για τη μαχητικότατη νεαρή δικηγόρο παραμένει ζητούμενη. Σύμφωνα με ασφαλέστατες πληροφορίες, η υπουργική έφεση απερρίφθη προ μερικών ημερών απ το πειθαρχικό του ΣτΕ με το συγκρουσιακό 3-2, στερώντας απ την Π.Π. τη δυνατότητα να δημιουργήσει υπέρ των αναπήρων επιστημόνων ένα νομικό προηγούμενο, όπως επί έναν χρόνο ολόκληρο προσπαθούσε.

ΑΝΤ. ΣΚΟΡΔΙΛΗΣ
Πηγή Πληροφοριών: www.enet.gr

Η αλήθεια στη σχέση ΜΜΕ και αναπηρίας

Όποια Μ.Μ.Ε. υπονομεύουν/ υποτιμούν την κοινωνική εικόνα και ρόλο των ανθρώπων με αναπηρία, το κάνουν συνειδητά. Η αναπαραγωγή στερεοτύπων και παρωχημένων αντιλήψεων γιά την αναπηρία δεν οφείλεται σε άγνοια . Το άλλοθι της άγνοιας δεν πρέπει επ’ ουδενί να γίνεται αποδεκτό όταν ο τρόπος παρουσίασης θεμάτων αναπηρίας είναι πατερναλιστικός/αντιδραστικός. Η αλήθεια στην σχέση αναπηρίας και ΜΜΕ επιβάλλεται να ειπωθεί ως έχει ...

Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα : Oι πολιτικές διαχείρισης των κοινωνικών θεμάτων (ζητουμένων) που αφορούν τους ανθρώπους με αναπηρία, αρνούνται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (με τις όποιες ανά χώρα παραλλαγές τους) να αποδεχτούν/υπηρετήσουν και έμπρακτα κατοχυρώσουν ένα βασικό-αμετακίνητο δικαιωματικό πλαίσιο, που διασφαλίζει τις ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στα θεσπισμένα κοινωνικά δικαιώματα και στα θεμελιώδη κοινωνικά αγαθά. Από την άλλη όμως, στο επίπεδο της πολιτικής επικοινωνίας, η αναγκαιότητα ύπαρξης του ως άνω δικαιωματικού πλαισίου ουδέποτε τα τελευταία χρόνια αμφισβητείται έστω κατ’ ελάχιστον, αντιθέτως επικροτείται ως διεκδίκηση και διατυπώνεται ως ευχή από τους εκφραστές της κυρίαρχης πολιτικής, δίχως τον παραμικρό ενδοιασμό. Η αντίφαση είναι κραυγαλέα. Είναι, παράλληλα, και αποκαλυπτική. Η αποστασιοποιημένη/απενοχοποιημένη μελέτη της, προσφέρει περίσσεια ορατότητα, καθιστά σαφές, το σύγχρονο παιχνίδι χειραγώγησης των (όποιων) κοινωνικών διεκδικήσεων και της (όποιας) δυνα
μικής τους. Φωτίζει τον πυρήνα του.

Τo παιχνίδι της κοινωνικής χειραγώγησης

Ο πυρήνας του παιχνιδιού της κοινωνικής χειραγώγησης έχει να κάνει με τον έλεγχο του κοινωνικού αντιλόγου, ή αλλιώς, με την πάση θυσία ενσωμάτωσή του στα επιτρεπτά όρια της μη αμφισβήτησης, ώστε προληπτικά να αποστερείται και την έστω ελάχιστη επικινδυνότητα/δυναμική. Ο συγκεκριμένος πυρήνας, η ως άνω κατασταλτική λογική, εκφράζεται/αποτυπώνεται σε ποικιλία αλληλοσυμπληρωματικών συνταγών/στρατηγικών.

Επί των θεμάτων αναπηρίας η συνταγή είναι η πλέον απλή. Γι’ αυτό και η πλέον αποκαλυπτική της συνολικής λογικής του παιχνιδιού της χειραγώγησης . Αποκωδικοποιείται στα εξής : Το δικαιωματικό πλαίσιο που διεκδικεί το κίνημα των ανθρώπων με αναπηρία και οι αληθώς συμπαρατασσόμενοί του, όχι μόνο δεν αμφισβητεί κατ’ ελάχιστον το αξιακό σύστημα-υπόβαθρο του σύγχρονου δυτικού Κράτους Δικαίου, αλλά- αντιθέτως- αυτού τις θεμελιώδεις αρχές επικαλείται και την έμπρακτη εφαρμογή τους αξιώνει. Κατά συνέπεια, ο διεκδικητικός λόγος που αφορά την δικαιωματική προσέγγιση των θεμάτων αναπηρίας είναι κατ’ εξοχήν νόμιμος , επ’ ουδενί δεν μπορεί να απομονωθεί/ενοχοποιηθεί ως περιθωριακός. Επίσης, δεν είναι συγκυριακός αλλά διαχρονικός. Δηλαδή, έχει ωριμάσει μέσα στα χρόνια έναν συμπαγή πυρήνα αξιολόγησης και ιεράρχησης κωδικών και στόχων επικοινωνίας, αλλά και μιά κρίσιμη μάζα πρεσβευτών, εγγυητών, αναλυτών και/ή διαχειριστών του που διαρκώς διευρύνεται.

Δεδομένων των παραπάνω (λόγος διεκδικητικός και θεμελιακά νόμιμος με διαρκώς πιό αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά και διευρυνόμενη την γκάμα των εκφραστών του), το διεκδικούμενο δικαιωματικό πλαίσιο για τα θέματα αναπηρίας οικειοποιήθηκε/οικειοποιείται ή επιχειρείται να οικειοποιηθεί (στην ρητορεία) από τους συνειδητούς αρνητές του(στην πράξη). Οικειοποιούνται μιά χρόνια διεκδίκηση και την συγκαταλέγουν στις επιδιώξεις ή ακόμα και στις προτεραιότητές τους, οι εκπρόσωποι είτε της φερόμενης ως προοδευτικής είτε και της αμιγώς συντηρητικής κυρίαρχης πολιτικής ελίτ, οι οποίοι εμπράκτως διά των επιλογών τους την αντιμάχονται.

Ατέλειωτος πατερναλισμός, άγρια βία ασκούμενη ενάντια στην αλήθεια των εννοιών, στην ταυτότητα των κοινωνικών ρόλων, στην αναγκαιότητα πρώτης ύλης που συνθέτει μείγματα χειραφέτησης. Κεκτημένη θεωρητικά η νομιμότητα μιάς και ρητορεύουν υπέρ αυτής οι θεσμικοί θεματοφύλακές της έστω και αν βάναυσα στην πράξη την κακοποιούν, απόλυτη η υπονόμευση των διεκδικητών της μιάς και δεν έχουν τι και από ποιόν να διεκδικήσουν. Τους επιτρέπεται μόνο : Να ικανοποιούνται από την καθολική αποδοχή του διεκδικητικού πλαισίου τους. Να υποθέτουν ότι η μη ικανοποίηση των δικαιωματικών αιτημάτων τους έχει να κάνει με την μη κατανόηση λεπτομερειών που καλούνται οι ίδιοι επαρκώς να εξηγήσουν. Να αυτοπροσδιορίζονται ως κοινωνική/ιδεολογική ή όποιου άλλου είδους πρωτοπορία που καλείται να διαδραματίσει σημαντικό εκπαιδευτικό ρόλο. Να παριστάνουν ότι δεν πτοούνται από τις επάλληλες ματαιώσεις στην πράξη προσδοκιών και αιτουμένων τους, μιας και για τους πρωτοπόρους κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται. Να καταγγέ
λλουν τις επάλληλες ματαιώσεις ,δίχως όμως ποτέ τιμωρία και αντισταθμιστικά να αξιώνουν/διεκδικούν από τους αυτουργούς. Να επικαλούνται την αόριστη-αόρατη κοινωνική υστέρηση/ανεπάρκεια ως άλλοθι των ματαιώσεων, αλλά και έμμεσο κριτήριο απαλλαγής συνάμα των όποιων συγκεκριμένων-ορατών αυτουργών. Να τροφοδοτούνται διαρκώς από προσδοκίες διαρκώς ματαιωνόμενες και με αυτές διαρκώς να ανατροφοδοτούν την δημόσια συζήτηση, υπηρετώντας εκ του αποτελέσματος τον μόνιμο της όποιας εξουσίας στρατηγικό στόχο.

Η τελευταία φράση συμπυκνώνει την ουσία, τους επιβαλλόμενους όρους του παιχνιδιού της κοινωνικής χειραγώγησης. Το οποίο σε ότι αφορά την διαχείριση των θεμάτων αναπηρίας είναι κάτι παραπάνω από αντιληπτό, είναι εξώφθαλμο. Το ίδιο εξώφθαλμος είναι και ο ρόλος της πλειονότητας των λεγομένων έγκριτων ΜΜΕ, όπως ευθύς αμέσως ολίγον πιο αναλυτικά θα επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε.

Η υπονόμευση της κοινωνικής εικόνας των ΑμεΑ από τα κυρίαρχα ΜΜΕ

Τα ΜΜΕ που είναι άμεσα ή έμμεσα άμεσα ή έμμεσα συνδεδεμένα με τις κυρίαρχες επιχειρηματικές και πολιτικές ελίτ, αποτελούν εξ’ ορισμού το επικοινωνιακό πεδίο διαμόρφωσης/επιβολής των όρων της κοινωνικής χειραγώγησης.Κατασκευάζουν σκόπιμα ως υποτελή τον κοινωνικό ρόλο των ΑμεΑ, ώστε να αντανακλάται ως ... νομοτελειακή η υποτελής κοινωνική διαβίωση στην οποία η μεγάλη των αναπήρων πλειοψηφία βίαια εξαναγκάζεται.

Οι μεθοδολογίες κατασκευής υποτελούς κοινωνικού ρόλου του ανθρώπου με αναπηρία από τα κυρίαρχα ΜΜΕ κινούνται στην βάση μιάς απαράβατης αρχής. Την αποδίδουμε μέσα σε μιά φράση : Τα θέματα αναπηρίας αντιμετωπίζονται επικοινωνιακά ως ειδικά θέματα, επ’ ουδενί δεν επιχειρείται να κατοχυρωθεί το δικαιωματικό της θέσης τους στο προσκήνιο της κοινωνικής και πολιτικής ατζέντας.

Στην θεωρία, ένας από τους πρωταρχικούς ρόλους – λόγους ύπαρξης των ΜΜΕ και του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, είναι η προάσπιση των αρχών του Κράτους Δικαίου, δια του ελέγχου της πολιτικής εξουσίας, που αν λειτουργεί ανεξέλεγκτη δύναται (είναι επιρρεπής) να τις παραβιάσει. Οι παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία που δεν σημαίνουν παρά παραβίαση των θεμελιωδών αρχών του Κράτους Δικαίου, είναι πανθομολογημένη πραγματικότητα. Την ομολογούν και οι ίδιοι οι αυτουργοί της για να θυμηθούμε την εισαγωγή μας. Για να χρησιμοποιήσουμε και την δύναμη των αριθμών, οι παραβιάσεις δεν αφορούν μια αμελητέα κοινωνική ποσότητα αλλά το 10% κατ’ ελάχιστον του πληθυσμού των λεγόμενων σύγχρονων δυτικών χωρών. Βάσει της κοινής λογικής,συνεπώς, θα αναμένετο αν όχι απ’ όλα τουλάχιστον από τα αυτοπροσδιοριζόμενα ως προοδευτικά ΜΜΕ, μια 100% δικαιωματική προσέγγιση των θεμάτων αναπηρίας , που θα συνίστατο σε άσκηση εντεινόμενης πίεσης ώστε οι παραβιάσεις δικαιωμάτων να αρθούν/απο
κατασταθούν και σε συνεπή/συνεχή καταγγελτική στάση-κριτική όσο αυτό δεν γίνεται.

Στην πράξη, λοιπόν, συμβαίνει προκλητικά και απροσχημάτιστα το αντίθετο. Η όποια παρουσίαση-επικοινωνία ειδήσεων που αφορούν τις παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία είναι μεμονωμένη/αποσπασματική. Ποτέ δεν συνοδεύεται από στρατηγική έντασης της πίεσης πλην κάποιων μετρημένων περιπτώσεων με κριτήριο απαράβατο το προς επίλυση αίτημα να είναι επίσης μεμονωμένο/αποσπασματικό . Ωσάν, εντέλει, τα ΜΜΕ να υπόκεινται σε καθεστώς αυτοαπαγόρευσης σε ότι αφορά την αληθώς δικαιωματική προσέγγιση, δηλαδή την εκ του ρόλου τους επιβεβλημένη συνολική – δομική προάσπιση των δικαιωμάτων των αναπήρων. Η αποσπασματικότητα, επί της ουσίας αποτελεί την πάγια μεθοδολογία παρουσίασης θεμάτων αναπηρίας. Αδιαμφισβήτητα έχει να κάνει με την ποσότητα (είναι ελάχιστα τα θέματα που επικοινωνούνται σε σύγκριση με την τεράστια έκταση των παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων των αναπήρων ), αλλά έχει να κάνει και με την ποιότητα. Δηλαδή, αφενός με την συνειδητή ανεπάρκεια της δημοσιογραφ
ικής έρευνας , αφετέρου με την παντελή έλλειψη κριτηρίων σε ότι αφορά την επιλογή αληθώς ουσιωδών θεμάτων. Πλήθος κλισέ, μεγαλοστομίες, κραυγαλέες υπερβολές, ανούσιες επικλήσεις για επίδειξη μιας ασαφούς κοινωνικής ευαισθησίας, έντονες εκρήξεις καταγγελτικότητας χωρίς σαφή απεύθυνση, διαρκής σύγχιση των ορίων μεταξύ της αορίστου-απροσδιόριστης κοινωνικής ευθύνης και της σαφούς-μετρήσιμης πολιτικής. Όλα αυτά υποκαθιστούν συνειδητά τον στοχευμένο λόγο, την απαραίτητη δημοσιογραφικά μετεξέλιξη της όποιας πληροφορίας ή δεδομένου σε στοχευμένο επιχείρημα, προς υπεράσπιση των αδικούμενων στα πλαίσια του υπάρχοντος Κράτους Δικαίου. Παράλληλα, η εμμονή σε δημοσιεύματα (για τα έντυπα Μέσα) και τηλεοπτικές εκπομπές (για τα ηλεκτρονικά) που πεισματικά αναδεικνύουν ως είδηση την μεμονωμένη περίπτωση και συστηματικά αποσυνδέουν το ειδικό από το γενικό, δημιουργεί εμπράκτως τις προϋποθέσεις για την άσκηση πατερναλιστικών ρόλων/πρακτικών και την κοινωνική νομιμοποίησή τους ως μοναδικών ρεα
λιστικών διεξόδων.

Η κοινωνική νομιμοποίηση του πατερναλισμού είναι το κυρίαρχο ζητούμενο των κοινωνικών και πολιτικών ελίτ αναφορικά με την διαχείριση του πλαισίου αιτημάτων που θέτουν οι αναπηρικές οργανώσεις και οι συνοδοιπόροι τους. Αυτό, λοιπόν, το κυρίαρχο ζητούμενο υπηρετούν και τα εξαρτημένα από τις κυρίαρχες ελίτ ΜΜΕ δια των πράξεων και παραλείψεών τους. Και το υπηρετούν απροσχημάτιστα. Το αποδεικνύουν οι απαντήσεις που δίδονται από εκπροσώπους τους όταν καλούνται να απολογηθούν για υπονομευτική παρουσίαση των θεμάτων αναπηρίας.

Η διπλή προσβολή των ανθρώπων με αναπηρία

Στις περιπτώσεις, λοιπόν, που άνθρωποι των κυρίαρχων (κατά κανόνα τηλεοπτικών αλλά όχι μόνο) ΜΜΕ, εγκαλούνται είτε για πράξεις (εσφαλμένη παρουσίαση θέματος αναπηρίας που αλλοιώνει την κοινωνική εικόνα/ρόλο του ανθρώπου με αναπηρία) είτε για παραλείψεις τους (αγνόηση θέματος που αφορά σημαντικό αριθμό ανθρώπων), η απάντηση τους είναι πανομοιότυπη . Μια στοιχειώδης έρευνα των πρακτικών μιας σειράς συνεδρίων που έχουν τα τελευταία χρόνια γίνει για να αναλύσουν τα πως και γιατί της σχέσης θεμάτων αναπηρίας και ΜΜΕ, αποτελεί της παραπάνω διαπίστωσης το πλέον αδιάψευστο πιστοποιητικό.

Ωσάν συνεννοημένοι, λοιπόν, άπαντες αποποιούνται κατηγορηματικά ότι οι πράξεις και παραλείψεις τους είναι προϊόν σκοπιμότητας. Επικαλούνται ως άλλοθι την άγνοια ή την πλημελλή πληροφόρηση, επιστρέφοντας εμμέσως πλην σαφώς τις ευθύνες στους αναπήρους και/ή στους εκπροσώπους τους ότι οι ίδιοι ανεπαρκώς επικοινωνούν τα θέματά τους! Η ευγένεια κατά κανόνα περισσεύει στο ύφος των απαντήσεων. Όμως, ελάχιστη έχει σημασία συγκρινόμενη με την ευθεία προσβολή που το περιεχόμενό τους εμπεριέχει. Την κωδικοποιούμε σε μια φράση : Οι εκ του ρόλου τους εντεταλμένοι – υποτίθεται – να διερευνούν, αναδεικνύουν, καταγγέλουν τις παραβιάσεις δικαιωμάτων, όχι απλώς δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για την ανεπάρκειά τους να εκπληρώσουν τον ρόλο τους ,αλλά – αντίθετα - την προσάπτουν σε αυτούς που εκ της ανεπάρκειάς τους προσβάλλονται και αδικούνται !! Ανεπάρκεια από την μια, χρέωση της ανεπάρκειας στα θύματά της από την άλλη. Προσβολή και δια των πράξεων ή παραλείψεων και δια της ανεστραμμένης ερμηνε
ίας τους. Επιθετικότατη ΔΙΠΛΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ! Η πλέον ενσυνείδητη συνταγή θυματοποίησης ανθρώπων που διεκδικούν ισότιμο κοινωνικό ρόλο και άρνησης κοινωνικών ρόλων που προϋποθέτουν την ύπαρξη κοινωνικά χειραφετημένων ανθρώπων.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Πρόκειται για τον υφέρποντα ρατσισμό που καθορίζει την ενδόμυχη αντίληψη μεγάλου τμήματος του κοινωνικού σώματος για την αναπηρία, άρα και μεγάλο τμήμα των δημοσιογράφων, συνεπώς εξ’ αντικειμένου δεν μπορεί παρά να χαρακτηρίζει και την επικοινωνιακή των θεμάτων αναπηρίας συνταγή; Πρόκειται για απεύθυνση συνειδητή του δημοσιογραφικού προϊόντος στο ως άνω (αντιδραστικό) κομμάτι του κοινωνικού σώματος διότι αξιολογείται ως το αριθμητικά υπέρτερο, άρα για εμπορικού/κερδοσκοπικού τύπου επιλογή; Πρόκειται για αδυναμία ή ανικανότητα των υποστηριζόντων την ατζέντα διεκδικήσεων των ανθρώπων με αναπηρία να γίνουν αρκούντος πειστικοί/διεισδυτικοί ; Όλα τα παραπάνω σε βαθμό ποικιλλόμενο μπορεί να ισχύουν. Όμως, δεν συνιστούν απάντηση στο γιατί της θυματοποίησης, αλλά διαρκώς ανακυκλωνόμενα άλλοθί της. Στην πραγματικότητα, τα ΜΜΕ που αληθώς επιθυμούν να στηρίξουν τις αναπηρικές διεκδικήσεις δικαιωμάτων ,θα μπορούσαν εξαιρετικά απλά και εύκολα να επενδύσουν σε εξειδικ
ευμένους ανθρώπους που θα έκαναν πράξη την απενοχοποιημένη/απελευθερωτική παρουσίαση των θεμάτων αναπηρίας . Στην πραγματικότητα, μιά τέτοια επιλογή/επένδυση δεν θα μείωνε αλλά θα αύξανε την εμπορευσιμότητα των θεμάτων αναπηρίας εάν με διάρκεια/συνέπεια υποστηριζόταν. Στην πραγματικότητα, μιά τέτοια επιλογή θα έπρεπε να θεωρείται μονόδρομος. Γιατί , λοιπόν ,άραγες, αντί όλων των προαναφερθέντων απλών και εύλογων, ακόμα και κάποια από τα αυτοπροσδιοριζόμενα ως προοδευτικά ΜΜΕ εξακολουθούν δια των πράξεων και παραλείψεών τους να ανακυκλώνουν την συνταγή της θυματοποίησης; Απάντηση : Διότι, πολύ απλά, είναι άμεσα συνδεδεμένα με την κυρίαρχη κοινωνική και πολιτική ελίτ, επί της ουσίας αποτελούν τμήμα της. Διότι γιά τις ελίτ, τα θέματα αναπηρίας και ο κοινωνικός χώρος της αναπηρίας συνολικότερα, αξιολογούνται ως το πλέον πρόσφορο πεδίο παραδειγματικής εφαρμογής του πατερναλιστικού προτύπου/ρόλου και παράλληλης απενοχοποίησης του φιλανθρωπικού (αντικοινωνικού) μοντέλου αντιμετώπισ
ης των ολοένα διευρυνόμενων στους καιρούς μας αδικιών και ανισοτήτων. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το βαθύτερο γιατί της μη συμμόρφωσης της πλειοψηφίας των ΜΜΕ στα συνεχή κελεύσματα (ολοένα από περισσότερους, με διαρκώς πιό αποσαφηνισμένο τρόπο) για επικοινωνιακή απο-θυματοποίηση των ανθρώπων με αναπηρία και εξορθολογισμού των θεμάτων (ζητουμένων) τους. Τα επί μέρους “γιατί” που ανακυκλωνόμενα χρησιμοποιούνται για να απαντήσουν στο ερώτημα, υπό το πρίσμα του στοιχειώδους ορθολογισμού δεν αποτελούν παρά εξώφθαλμα άλλοθι προς συγκάλυψη της αληθινής-προφανούς απάντησης.

Μια κρίσιμη προσθήκη : Στην νομιμοποίηση/αναπαραγωγή αυτών των άλλοθι, συμβάλλει δυστυχώς και η έκδηλη αδυναμία του κοινωνικού χώρου των ΑμεΑ να αρθρώσει σοβαρό εναντίον τους καταγγελτικό λόγο. Οι όποιες φωνές είναι αποσπασματικές, δεν αντανακλούν καμία συγκεκριμένη στρατηγική. Αναπαράγονται και ανακυκλώνονται επί μακρόν, τελικά απολήγουν να είναι άλλοθι αντίστασης αυτών που τις εκφράζουν. Κατ’ αυτόν τον τρόπο εκφυλίζονται σε γραφική λεπτομέρεια της δημόσιας συζήτησης (όποτε γίνεται για την σχέση αναπηρίας και ΜΜΕ), συμβάλλοντας άθελά τους στην υπονόμευση της κρίσιμης κοινωνικής σημασίας του ζητήματος. Είναι και αυτή μια ακόμα σημαντική πτυχή του ελέγχου του αντίλογου σχετικά με τον οποίον αναφερθήκαμε στην εισαγωγή .

Η έμπρακτη άρση της υποτέλειας έναντι των ΜΜΕ

Είναι αυστηρό-συγκεκριμένο το παιχνίδι της χειραγώγησης των κοινωνικών ρόλων από την πλειοψηφία των ΜΜΕ και της συνακόλουθης χειραγώγησης των κοινωνικών διεκδικήσεων. Αρα : Αυστηροί - συγκεκριμένοι εξίσου επιβάλλεται να είναι και οι όροι – στρατηγικές αντιμετώπισης αυτού του παιχνιδιού. Το οποίον προδήλως σημαίνει, ότι πρέπει να ωριμάσει μέσα στην σκέψη όλων όσοι αγωνίζονται για την ισότιμη πρόσβαση των ανθρώπων με αναπηρία στο θεσμοθετημένο πλαίσιο δικαίου, η αναγκαιότητα ύπαρξης μιάς τέτοιας (αυστηρής) στρατηγικής. Το παράδειγμα που ακολουθεί, αποδεικνύει ότι η ωρίμανση εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο.

Το παράδειγμα έχει ως εξής: Οι κυβερνώντες την Ελλάδα ανακοίνωσαν το 2005 με πάσα επισημότητα, ότι δημιουργούν στην ψηφιακή δημόσια τηλεόραση το πρώτο και μοναδικό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα κανάλι που στοχεύει να κάνει πράξη το δικαίωμα των ανθρώπων με αναπηρία στην ισότιμη-απελευθερωτική ενημέρωση/επικοινωνία. Ειπώθηκε σε επάλληλα πανηγυρικού τύπου συνέδρια, ότι το φέρον το όνομα PRISMA PLUS ψηφιακό κανάλι θα αποτελέσει αντίπαλο δέος της καθολικά κυριαρχούσας στερεοτυπικής/πατερναλιστικής αντίληψης στον τρόπο παρουσίασης των θεμάτων αναπηρίας. Θα τηρεί τις προδιαγραφές ώστε να εξελιχτεί σε μόνιμο βήμα έκφρασης των ανθρώπων με αναπηρία και όσων στο πλευρό τους συντάσσονται/αγωνίζονται. Θα λειτουργήσει ως μοντέλο-πιλότος που θα συμπαρασύρει στην πορεία το σύνολο των ΜΜΕ σε πιό ορθολογικές/απελευθερωτικές παρουσιάσεις των θεμάτων αναπηρίας. Οι ως άνω πανηγυρικές ανακοινώσεις και/ή παραλλαγές τους έγιναν ενώπιον μεικτών – αποτελούμενων από ανθρώπους των ΜΜΕ και εκπροσώπους του α
ναπηρικού κινήματος - ακροατηρίων.. Υπό την έννοια αυτή είχαν τον χαρακτήρα δέσμευσης. Με απλά λόγια, απαιτήθηκε και κατόπιν αξιοποιήθηκε η παρουσία των ανθρώπων με αναπηρία, για να επικυρωθεί το ειλικρινές αλλά και το αποδεκτό ως τέτοιο των επισήμων εξαγγελιών. Ας προσεχθεί μια κρίσιμη λεπτομέρεια : Δεν εκλήθη η πολιτεία από τους αναπηρικούς φορείς για να πληροφορηθεί αιτήματά τους και επ’ αυτών ρητορικά ανταποκρίθηκε για να χαϊδέψει αυτιά ως είθισται. Αντιθέτως, η ίδια απηύθυνε πρόσκληση για διαβούλευση ώστε να ενσωματώσει a-priori τα αναπηρικά ζητούμενα στο υπό διαμόρφωση κανάλι, μιας και αυτόν ακριβώς τον ρόλο –όπως επίμονα ισχυριζόταν – η δημιουργία του καναλιού υπηρετούσε.

Στην πράξη η διαβούλευση αποδείχτηκε ψευδεπίγραφη.

Το κανάλι – πρόσχημα, θρασύτατα χρησιμοποιήθηκε για το βόλεμα συμπαθούντων το κυβερνητικό κόμμα, οι οποίοι την παραμικρή σχέση δεν είχαν με τα θέματα αναπηρίας. ʼλλωστε, το τελευταίο κατέστη αυταπόδεικτο από την επιλεγείσα θεματική του καναλιού όταν οι διαδικασίες δημιουργίας του ολοκληρώθηκαν, που στο ελάχιστο δεν εξειδίκευε/αναβάθμιζε τα θέματα αναπηρίας. Η όλη περίπτωση που περιγράφεται είναι η πλέον οριακή εκδοχή εξαπάτησης των ανθρώπων με αναπηρία με διακύβευμα την διεκδικούμενη από πλευράς τους σχέση ισοτιμίας με τα ΜΜΕ. Αποκλείστηκαν από ένα δημόσιο ΜΜΕ που στο όνομα των δικών τους δικαιωμάτων χρηματοδοτήθηκε και υπάρχει έως και σήμερα.

Η κοινή λογική λέει ότι αν μη τι άλλο θα έπρεπε να έχουν αντιδράσει επιθετικά, να έχουν σθεναρά καταγγείλει την εις βάρος τους εξώφθαλμη καπηλεία. Δεν έκαναν το παραμικρό... Γιατί σιώπησαν ; Έχει προφανώς να κάνει με την ασυνείδητη αποδοχή ως νομοτελειακού – μη αντιστρέψιμου του υποτελούς ρόλου ο οποίος ποικιλλοτρόπως τους επιβάλλεται από τα ΜΜΕ, έστω και αν την ανατροπή αυτού του ρόλου φέρονται - φαίνονται να διεκδικούν .

Ιδού και η αυτονόητη συνταγή της ανατροπής : Γκρέμισμα των τειχών της επιβεβλημένης από την εξουσία σιωπής το όνομά του, ή αλλιώς βίαιη χειραφέτηση. Από μόνη της σημαίνει ανατροπή του παιχνιδιού, απονομιμοποίησή του. Και πέραν όλων προϋποθέτει συνείδηση του ότι το παιχνίδι (της απονομιμοποίησης επιβεβλημένων από την εξουσία όρων) δεν κερδίζεται με ζητούμενα την κοινωνική εκπαίδευση ή ευαισθητοποίηση ούτε με συμμετοχή σε ψευδεπίγραφες διαβουλεύσεις. Είναι παιχνίδι αμιγώς πολιτικό – συγκρουσιακό. Διότι σε τελική ανάλυση, μοναδική ικανή και αναγκαία συνθήκη ώστε να δοθεί τέλος στις πολύπλευρες παραβιάσεις δικαιωμάτων των ΑμεΑ από τα ΜΜΕ, είναι να πάψουν – επιτέλους – τα τελευταία να είναι και να νιώθουν στο απυρόβλητο...

Πηγή Πληροφοριών: www.enet.gr

Ψευδής ... εικόνα!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Ενα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν μια μορφή αναπηρίας στη χώρα μας.
Ωστόσο, εάν θελήσουμε με μια και μόνο λέξη να χαρακτηρίσουμε τη «μέση εικόνα» του ανθρώπου με αναπηρία όπως προβάλλεται από την τηλεόραση, οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια λέξη: «ψευδής»!

Σύμφωνα με έρευνα του Πανελλαδικού Συνδέσμου Παραπληγικών και Κινητικά Αναπήρων στην οποία έλαβαν μέρος πάνω από χίλια άτομα η εικόνα που παρουσιάζουν τα ΜΜΕ κινείται σε δύο αντιδιαμετρικά αντίθετα άκρα, τα οποία αναπαράγουν χρόνια ριζωμένες κοινωνικές προκαταλήψεις και στερεότυπα.

ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ, ΘΕΤΙΚΗ ΥΠΕΡΒΟΛΗ Η ΙΔΙΑ ΟΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ

Αλλοτε είναι επιρρεπή στην παραγωγή αρνητικής εικόνας για τα άτομα με αναπηρία –η αναπηρία είναι δυστυχία, ισοδυναμεί με ανικανότητα– και άλλοτε προωθούν την ιδέα μιας θετικής υπερβολής «του ήρωα της ζωής, του νικητή της ζωής, του ατόμου με ειδικές ικανότητες ή δεξιότητες, του πρωταθλητή της θέλησης, του Ολυμπιονίκη της ζωής».
Και αυτοί οι «θετικοί χαρακτηρισμοί» όμως θεωρούνται από τα άτομα με αναπηρίες άκρως αρνητικοί διότι παραπέμπουν ευθέως στην αναπηρία, διότι η κώφωση, η νοητική καθυστέρηση, η παραπληγία δεν είναι… ειδικές ικανότητες, ενώ η αλόγιστη χρήση φράσεων όπως «με τα μάτια της ψυχής (αφορά πολίτες με προβλήματα όρασης), κραυγή σιωπής (αφορά πολίτες με προβλήματα ακοής) δημιουργούν ένα κλίμα επιτεύγματος, αλλά για αυτούς είναι μια απλή καταγραφή της καθημερινότητάς τους.
Δεν είναι τυχαίο ότι η δημιουργία μιας θετικής «υπερβολής» λειτουργεί τελικά υπονομευτικά στην ανάπτυξη μιας διευρυμένης κοινωνικής αντίληψης όπου τα άτομα με αναπηρία αποζητούν τον οίκτο και τη φιλανθρωπία μας.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η «θετική υπερβολή» και η «αρνητική απεικόνιση» έλκουν περίπου το ίδιο τα ΜΜΕ και λειτουργούν συμπληρωματικά στη στερεοτυπική αντίληψη στην παρουσίαση θεμάτων αναπηρίας.

ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

Τα άτομα με αναπηρίες παραπονιούνται στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης για την παντελή έλλειψη εκπομπών που τους αφορούν και θα μπορέσουν να τους ενημερώσουν ουσιαστικά και πρακτικά για όλα τα θέματα της καθημερινότητάς τους αλλά και της επικαιρότητας.
Εννιά στους δέκα συμμετέχοντες στην έρευνα (ποσοστό 88%) θεωρούν ότι υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένης ενημέρωσης για θέματα αναπηρίας από την τηλεόραση καθώς δεν υπάρχουν ενημερωτικές εκπομπές –ούτε καν εβδομαδιαίες– για θέματα ατόμων με αναπηρία.
Ενα 44% των ατόμων που έλαβαν μέρος στην έρευνα τονίζει ότι ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας ως εργαλείο για την αποφυγή διακρίσεων εις βάρος των Ατόμων με Αναπηρία δεν τους πείθει για τη λειτουργικότητά του καθώς οι δημοσιογράφοι συνεχίζουν να βλέπουν τους ανθρώπους με αναπηρία ως αντικείμενο φιλανθρωπίας και όχι ως πολίτες με δικαιώματα.
Ενα αρκετά μεγάλο ποσοστό των ερωτηθέντων στην έρευνα, το ( 64%), έχει την άποψη ότι τα ΜΜΕ συνειδητά δεν προβάλλουν τα άτομα με αναπηρίες και σ’ αυτήν τη βάση εκτιμούν ως χρήσιμη την πρόσληψη Ατόμων με Αναπηρία στα ΜΜΕ, ώστε να αρθεί έμπρακτα ο παραπάνω αποκλεισμός.
Δεν είναι τυχαίο ότι το 28% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι η όποια προβολή θεμάτων αναπηρίας από τα ΜΜΕ προϋποθέτει την άσκηση πίεσης από κάποιον αναπηρικό φορέα.
Σε συνάφεια με τα παραπάνω ένα ποσοστό 80% των ατόμων που έλαβαν μέρος στην έρευνα ζητά τρόπους ρύθμισης μιας μόνιμης συνεργασίας των ΜΜΕ και των αναπηρικών οργανώσεων.
Παράλληλα το σύνολο των ερωτηθέντων –ποσοστό 100%– θεωρεί ότι τα ΜΜΕ πρέπει απαραιτήτως να ζητούν την άποψη των οργανώσεων των Ατόμων με Αναπηρία όταν παρουσιάζουν θέματα αναπηρίας ώστε να αποφεύγεται η παραπληροφόρηση…

Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ

Τι μας υποδεικνύει η έρευνα; Οτι πρέπει να γίνουν πιο πρακτικοί οι άνθρωποι των ΜΜΕ και να επιδείξουν συγκεκριμένη βούληση.
Η αναβάθμιση της σχέσης των ΜΜΕ με τους ανθρώπους με αναπηρία, εκτός του ότι είναι δικαίωμά τους, είναι άκρως συμφέρουσα, διότι αποτελεί ένα διευρυμένο κοινό που μέχρι σήμερα είναι άκρως επιφυλακτικό απέναντί τους.
Η νεότευκτη ψηφιακή τηλεόραση είναι η πρόκληση και η ευκαιρία καθώς οι υπηρεσίες πρόσβασης που διαθέτει σε τεχνολογικό επίπεδο μπορεί να συμβάλουν πολλαπλά στην ενημέρωση και στην ψυχαγωγία χρηστών με αναπηρία.
Περίπου 120.000 αποκωδικοποιητές τεσσάρων διαφορετικών τύπων ανοίγουν τον δρόμο της χρήσης τηλεοπτικού προϊόντος για ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού έως σήμερα αποκλεισμένο.
Η ψηφιακή τηλεόραση θα καλύψει τις ιδιαιτερότητες της κάθε αναπηρίας, καθώς η αναπηρία δεν είναι ενιαία κατάσταση.
Είναι στο χέρι της τηλεόρασης να κερδίσει το στοίχημα της δίκαιης ενημέρωσης και ψυχαγωγίας για όλους τους πολίτες και να βάλει στην άκρη τους μύθους.

Της ΜΑΡΙΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ

Πηγή Πληροφοριών: www.adesmeytos.gr