Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

«ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ- ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΔΙΧΩΣ ΤΕΙΧΗ»


Η προσβασιμότητα των Ατόμων με Αναπηρίες στους κοινόχρηστους χώρους και στα δημόσια κτίρια είναι το κλειδί για την εξάλειψη των διακρίσεων, έτσι ώστε κάθε άτομο να μπορεί αυτόνομα, με ασφάλεια και άνεση να προσεγγίζει και να χρησιμοποιεί υποδομές αγαθά και υπηρεσίες, με σκοπό την επικοινωνία, την πληροφόρηση και στόχο την ελευθερία των επιλογών που είναι για όλους θεμελιώδες δικαίωμα.

Ο γενικός οικοδομικός κανονισμός ( νόμος 2831/2000 άρθρο 28 παράγραφος 8 ) επιβάλλει τη διαμόρφωση των κοινόχρηστών χώρων έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης από Α.με.Α. καθώς και την ύπαρξη χώρων στάθμευσης σε ποσοστό 5% για αναπηρικά αυτοκίνητα, έτσι ώστε να μην διαταράσσεται η προσβάσιμη αλυσίδα.

Με τον όρο προσβάσιμη αλυσίδα νοείται μια σειρά αλληλοεξαρτώμενων και αλληλοσυμπληρούμενων παρεμβάσεων που διασφαλίζουν αυτονομία σε Α.με.Α. και εμποδιζόμενα άτομα. Η συνδυασμένη εφαρμογή προσβάσιμων αλυσίδων δημιουργεί τα προσβάσιμα δίκτυα, κρίκοι αυτής της αλυσίδας είναι τα κτίρια , το προσωπικό των υπηρεσιών, τα πεζοδρόμια οι συγκοινωνίες κ.ο.κ.

Αν κάποιος από τους κρίκους δεν λειτουργεί τότε δεν υπάρχει αλυσίδα πρόσβασης.

Πέρα όμως από τη δημιουργία υποδομών για την φυσική πρόσβαση στους χώρους συνάθροισης κοινού, ειδικά για τις δημόσιες - δημοτικές βιβλιοθήκες θα πρέπει να μελετηθούν και παράμετροι όπως:

- Πρόσβαση στο περιεχόμενο της βιβλιοθήκης,

- Ειδικός εξοπλισμός (ηλεκτρονική ενσωμάτωση)

- Εικονική Πρόσβαση

- Κατάρτιση Προσωπικού.

Χαρακτηριστικό είναι ότι η προσβάσιμη σχεδίαση άρχισε να προβληματίζει τη βιβλιοθηκονομική κοινότητα μόλις το 1996.

Για την πρόσβαση στο περιεχόμενο της βιβλιοθήκης είναι απαραίτητες παρεμβάσεις όπως είσοδοι με επαρκεί ανοίγματα, ελεύθεροι διάδρομοι χωρίς εμπόδια, οδηγοί όδευσης τυφλών, κουπαστές, κεκλιμένοι διάδρομοι, ( ράμπες με κλίση όχι μεγαλύτερη από 5%), όπου υπάρχουν σκάλες, χρωματικές αντιθέσεις και σηματοδότηση κοντά σε τοίχους - σκάλες, κατάλληλος φωτισμός εργονομική επίπλωση (τραπεζοκαθισματα), ράφια σε ιδανικές συνθήκες ύψους (750-2000 χιλ.) από το έδαφος, τουαλέτες Α.με.Α.

Απαραίτητη είναι επίσης και η ύπαρξη αναπηρικού αμαξιδίου στο χώρο της βιβλιοθήκης για περιστασιακή χρήση αυτού, όταν ζητηθεί από κάποιον επισκέπτη. Σημαντική θεωρείται και η ύπαρξη σταθμών επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων αμαξιδίων.

Για τον ειδικό εξοπλισμό

Η ψηφιοποίηση του περιεχομένου των πληροφοριών της βιβλιοθήκης και η εύκολη πλοήγηση - αναζήτηση σε αυτό, σηματοδοτεί ακόμα ένα βασικό πυλώνα για τη προσέγγιση των εμποδιζόμενων ατόμων στο χώρο της βιβλιοθήκης.

Το ηλεκτρονικό βιβλίο και η δυνατότητα μετατροπής του σε γραφή Braille διευκολύνει προς την κατεύθυνση αυτή.

Το προσαρμοσμένο πληκτρολόγιο- ποντίκι, ο εξοπλισμός ανάγνωσης κειμένου και η φωνητική πληκτρολόγηση, συμβάλλουν στην αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών. Εξάλλου αποτελεί λανθασμένη αντίληψη ότι διαφέρουν οι πληροφοριακές ανάγκες των Α.με. Α. από αυτές των ατόμων χωρίς αναπηρία.

Το μόνο που διαφέρει είναι το μέσο που λαμβάνει και μεταδίδει τη πληροφορία.

Άτομα που εμποδίζονται να πάνε στη βιβλιοθήκη εξαιτίας κάποιας ιδιαιτερότητας δεν θα πρέπει να αποκλείονται από τη χρήση των παρεχομένων υπηρεσιών αυτής.

Στην εποχή της πληροφόρησης και των νέων τεχνολογιών η εικονική πρόσβαση στις δημόσιες βιβλιοθήκες μπορεί και πρέπει να αποτελέσει εργαλείο κοινωνικής ένταξης. Σε αυτό το πλαίσιο θα ήταν σκόπιμο να διερευνηθούν οι συνθήκες για πρόσβαση στη βάση δεδομένων μιας βιβλιοθήκης από απόσταση.

Το πανεπιστήμιο του ESSEX εφαρμόζει αηδή το ανωτέρω εγχείρημα με τη χρήση φορητών Η/Υ και τη βοήθεια εθελοντών, οι όποιοι επισκέπτονται τους εμποδιζόμενους αναγνώστες στο σπίτι τους.

Σημαντικός παράγοντας για τη βέλτιστη λειτουργία μιας δημόσιας – δημοτικής βιβλιοθήκης είναι και το εξειδικευμένο προσωπικό. Έρευνα ανέδειξε ότι ένα πεπαλαιωμένο μοντέλο βιβλιοθήκης με στενούς διαδρόμους χαμηλό φωτισμό τόνους βιβλίων και ένα βιβλιοθηκονόμο σε ένα γραφείο, αποτελεί πηγή φόβου για άτομα με κάποια ή κάποιες ιδιαιτερότητες . Αντίθετα φωτισμένες ευρύχωρες βιβλιοθήκες με βιβλιοθηκονόμους που έχουν «το χάρισμα» να μη σε κάνουν να νιώθεις ότι χρειάζεσαι βοήθεια, προσελκύουν ευκολότερα ευρύτερες ομάδες πληθυσμού.

Η αναπηρία αποτελούσε, πάντα κατά τη ταπεινή μου γνώμη, ένα πολιτικο- κοινωνικό πρόβλημα και όχι ένα πρόβλημα υγείας συνεπώς,

Οι Δημόσιες – δημοτικές βιβλιοθήκες πρέπει να παραμείνουν ανταγωνιστικές , ενώ παράλληλα οφείλουν να αναδείξουν τη κουλτούρα ευαισθητοποίησης σε θέματα ιδιαιτεροτήτων. Οι δημοτικές βιβλιοθήκες μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν τον αρωγό μιας γενικότερης μεταρρυθμιστικής καμπάνιας που θα στοχεύει στη κοινωνική ενσωμάτωση επενδύοντας στην ανθρώπινη ποικιλομορφία.

Σοφοκλής Αλέπης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου