Οχι, όχι, όχι... Ετσι απάντησαν δεκάδες διευθυντές επιχειρήσεων, όταν ρωτήθηκαν αν θα προσλάμβαναν αποφυλακισμένους, απεξαρτημένους χρήστες ηρωίνης, ή άτομα
με προβλήματα όρασης, ακοής και κινητικότητας. Ακόμη κι αν όλοι, ανεξαιρέτως, διέθεταν τα τυπικά προσόντα που απαιτεί η θέση εργασίας.
Τα στοιχεία φέρνει στο φως έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε σε 121 επιχειρήσεις με αντικείμενο τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας ειδικών κοινωνικών ομάδων.
Πρόκειται για ανθρώπους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, «ατομικά συγκριτικά μειονεκτήματα» (personal disadvantages), όπως ονομάζονται επί το επιστημονικότερον.
Στην έρευνα συμπεριελήφθησαν 20 «ατομικά χαρακτηριστικά», τα οποία κατατάχθηκαν σε 4 κατηγορίες: α) άτομα με αναπηρία τα οποία χαρακτηρίζονται ως λειτουργικά,
β) άτομα με «έντονο κοινωνικό στιγματισμό» γ) φύλο, ηλικία και οικογενειακή κατάσταση, δ) άνεργοι και μακροχρόνια άνεργοι.
1 Μέχρι τώρα ξέραμε ότι αν ένας υποψήφιος έχει όλα τα προσόντα για μία θέση εργασίας, τότε η πιθανότητα πρόσκλησης σε συνέντευξη προσεγγίζει πολύ υψηλά
ποσοστά. Ομως μόνο 8% των υπεύθυνων πρόσληψης προσωπικού δήλωσαν ότι θα προσκαλούσαν σε συνέντευξη και άρα θα προσλάμβαναν έναν αποφυλακισμένο χρήστη ναρκωτικών.
«Προκαταλήψεις με βαθιές ρίζες»
*Το συγκεκριμένο εύρημα, σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά απόρριψης των υποψηφίων που είναι απεξαρτημένοι χρήστες ηρωίνης (84%) και αυτών που είναι αποφυλακισμένοι
για χρέη στο Δημόσιο (74%), αποδεικνύει στην πράξη ότι οι πολιτικές επανένταξης στην αγορά εργασίας, τόσο απεξαρτημένων όσο και πρώην κρατουμένων, παραμένουν
κενό γράμμα, παρά τις μεγαλόστομες εξαγγελίες.
*Υπάρχουν όμως κι άλλοι λόγοι, που κάνουν τους εργοδότες να κλείνουν την πόρτα σ' αυτούς τους εργαζόμενους: «Οι διακρίσεις αποτελούν βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις.
Διαμορφώνονται, όπως και αίρονται μέσα από σύνθετες και μακροχρόνιες διαδικασίες. Γι' αυτό και δεν είναι δυνατόν να καταπολεμηθούν μόνο με θεσμικά πλαίσια
και στρατηγικές ευαισθητοποίησης» εξηγεί ο επικεφαλής της έρευνας Παν. Ζάννης, διδάκτωρ Κοινωνικής Πολιτικής.
2 Ιδιαίτερα χαμηλά κυμαίνονται τα ποσοστά πρόσκλησης συνέντευξης και στα ΑμεΑ. Τα άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής, παρ' ότι δεν επισημαίνεται η βαρύτητα
της πάθησής τους, σχεδόν αποκλείονται από τη διαδικασία συνέντευξης.
Μόνο ένας στους δέκα εργοδότες θα τους παρείχε την ευκαιρία (12,26%). Εκεί όμως που τα ποσοστά πέφτουν κατακόρυφα (χαμηλότερα του 10%) είναι για τους υποψηφίους
με ελαφρά νοητική υστέρηση και τα λειτουργικά άτομα με ψυχικές ασθένειες.
3 Μικρές πιθανότητες πρόσκλησης σε συνέντευξη έχουν οι μακροχρόνια άνεργοι (27,36%).
Τα ποσοστά ανεβαίνουν, όσο μικραίνει ο χρόνος της ανεργίας: έξι χρόνια 28,8%, τρία χρόνια 44,34%, ένας έτος 77,36%. Πιο «τυχεροί» από τους ανέργους οι νέοι
και οι νέες χωρίς εργασιακή εμπειρία, των οποίων τα ποσοστά είναι τα υψηλότερα, 62,26% και 61,32%, κυρίως επειδή στοιχίζουν φθηνά.
4 Καθοριστική σημασία αποκτά το φύλο όταν πρόκειται για γονείς μικρού παιδιού. Η διαφορά αυξάνεται 8 ποσοστιαίες μονάδες εις βάρος των γυναικών: «Αποδεικνύεται
ότι οι μητέρες μικρού παιδιού αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα όχι λόγω φύλου, αλλά εξαιτίας της ιδιότητας της μητέρας, που συνεπάγεται πρόσθετες υποχρεώσεις
στο οικογενειακό περιβάλλον εις βάρος της διαθεσιμότητας για εργασία», αναφέρεται στην έρευνα.
5 Θα άλλαζε τίποτα, αν οι εργοδότες επιδοτούνταν για να προσλάβουν κάποια από τα άτομα των κατηγοριών της έρευνας; Μάλλον όχι. Στην ερώτηση ποια άτομα θα
προσλάμβαναν με επιδότηση για δύο χρόνια, χωρίς υποχρέωση πρόσληψης μετά τη λήξη της και με το δικαίωμα της άμεσης διακοπής της σύμβασης, οι επιχειρηματίες
εξαντλούν την αυστηρότητά τους: «Στην καλύτερη περίπτωση, μόλις τέσσερις στους δέκα εργοδότες θα προσελάμβαναν ΑμεΑ, πρώην χρήστες και φυλακισμένους, ακόμα
κι αν δεν τους πλήρωναν οι ίδιοι ούτε ένα ευρώ».
*Επίσης, μόνο ένας στους δέκα και με επιδότηση 100% του μισθού τους θα προσλάμβανε άτομα με ψυχικές ασθένειες που διαβιούν εκτός ιδρυμάτων.
*Ενεργητική είναι η επιδοματική πολιτική για τους μακροχρόνια ανέργους, όχι βέβαια με θεαματικά ποσοστά: (36,7% για τα άτομα που είναι εκτός εργασίας δέκα
χρόνια και 40% γι' αυτούς που έχουν στην πλάτη τους έξι χρόνια ανεργίας).
*Γεγονός, πάντως, είναι ότι οι επιχειρήσεις περί άλλα τυρβάζουν: μόλις το 37% δηλώνει ότι γνωρίζει πως υπάρχουν επιδοτήσεις απασχόλησης για τις συγκεκριμένες
ομάδες πληθυσμού. Κι όπως υπογραμμίζεται στη μελέτη, «και σ' αυτό το ποσοστό οι γνώσεις τους είναι ελλιπείς και συγκεχυμένες».
Μόνο για κοινωνικό προφίλ
6 Από την άλλη πλευρά, όταν οι επιχειρηματίες εκλήθησαν να διαλέξουν ποιες κατηγορίες υποψηφίων θα προσλάμβαναν, ούτως ώστε να υπάρξει θετικό αντίκτυπο
στο κοινωνικό προφίλ της επιχείρησής τους, το υψηλότερο ποσοστό προτιμήσεων κατέχουν τα άτομα με βαριά (44,23%) και ελαφρά (46,15%) κινητικά προβλήματα.
*Ο Παν. Ζάννης μάς εξηγεί: «Η μη πρόσληψη των ΑμεΑ δεν οφείλεται κατ' ανάγκην σε κοινωνικό ρατσισμό και αρνητικά στερεότυπα. Η επιλεξιμότητά τους συναρτάται
με την εκτίμηση της αποδοτικότητάς τους στο περιβάλλον εργασίας. Για παράδειγμα για τη θέση πωλητή σε ένα κατάστημα λιανικής ένα άτομο με σοβαρά κινητικά
προβλήματα είναι λογικό να μην προσληφθεί. Αυτό δεν συνιστά κοινωνική διάκριση από την πλευρά του εργοδότη, αλλά έναν φυσιολογικό περιορισμό ή αποκλεισμό
από μία δραστηριότητα του ίδιου του ατόμου με αναπηρία».
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
*Τίτλος: «Δυνατότητες κοινωνικής ενσωμάτωσης ειδικών κοινωνικών ομάδων μέσω αγοράς εργασίας».
*Επιστημονικός υπεύθυνος: Παναγιώτης Ζάννης, δρ Κοινωνικής Πολιτικής.
*Ερωτήθηκε τυχαίο δείγμα 121 επιχειρήσεων στα όρια των δήμων Αργυρούπολης, Αλίμου, Ελληνικού.
*Περίοδος διεξαγωγής: Μάιος - Νοέμβριος 2008.
με προβλήματα όρασης, ακοής και κινητικότητας. Ακόμη κι αν όλοι, ανεξαιρέτως, διέθεταν τα τυπικά προσόντα που απαιτεί η θέση εργασίας.
Τα στοιχεία φέρνει στο φως έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε σε 121 επιχειρήσεις με αντικείμενο τον αποκλεισμό από την αγορά εργασίας ειδικών κοινωνικών ομάδων.
Πρόκειται για ανθρώπους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, «ατομικά συγκριτικά μειονεκτήματα» (personal disadvantages), όπως ονομάζονται επί το επιστημονικότερον.
Στην έρευνα συμπεριελήφθησαν 20 «ατομικά χαρακτηριστικά», τα οποία κατατάχθηκαν σε 4 κατηγορίες: α) άτομα με αναπηρία τα οποία χαρακτηρίζονται ως λειτουργικά,
β) άτομα με «έντονο κοινωνικό στιγματισμό» γ) φύλο, ηλικία και οικογενειακή κατάσταση, δ) άνεργοι και μακροχρόνια άνεργοι.
1 Μέχρι τώρα ξέραμε ότι αν ένας υποψήφιος έχει όλα τα προσόντα για μία θέση εργασίας, τότε η πιθανότητα πρόσκλησης σε συνέντευξη προσεγγίζει πολύ υψηλά
ποσοστά. Ομως μόνο 8% των υπεύθυνων πρόσληψης προσωπικού δήλωσαν ότι θα προσκαλούσαν σε συνέντευξη και άρα θα προσλάμβαναν έναν αποφυλακισμένο χρήστη ναρκωτικών.
«Προκαταλήψεις με βαθιές ρίζες»
*Το συγκεκριμένο εύρημα, σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά απόρριψης των υποψηφίων που είναι απεξαρτημένοι χρήστες ηρωίνης (84%) και αυτών που είναι αποφυλακισμένοι
για χρέη στο Δημόσιο (74%), αποδεικνύει στην πράξη ότι οι πολιτικές επανένταξης στην αγορά εργασίας, τόσο απεξαρτημένων όσο και πρώην κρατουμένων, παραμένουν
κενό γράμμα, παρά τις μεγαλόστομες εξαγγελίες.
*Υπάρχουν όμως κι άλλοι λόγοι, που κάνουν τους εργοδότες να κλείνουν την πόρτα σ' αυτούς τους εργαζόμενους: «Οι διακρίσεις αποτελούν βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις.
Διαμορφώνονται, όπως και αίρονται μέσα από σύνθετες και μακροχρόνιες διαδικασίες. Γι' αυτό και δεν είναι δυνατόν να καταπολεμηθούν μόνο με θεσμικά πλαίσια
και στρατηγικές ευαισθητοποίησης» εξηγεί ο επικεφαλής της έρευνας Παν. Ζάννης, διδάκτωρ Κοινωνικής Πολιτικής.
2 Ιδιαίτερα χαμηλά κυμαίνονται τα ποσοστά πρόσκλησης συνέντευξης και στα ΑμεΑ. Τα άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής, παρ' ότι δεν επισημαίνεται η βαρύτητα
της πάθησής τους, σχεδόν αποκλείονται από τη διαδικασία συνέντευξης.
Μόνο ένας στους δέκα εργοδότες θα τους παρείχε την ευκαιρία (12,26%). Εκεί όμως που τα ποσοστά πέφτουν κατακόρυφα (χαμηλότερα του 10%) είναι για τους υποψηφίους
με ελαφρά νοητική υστέρηση και τα λειτουργικά άτομα με ψυχικές ασθένειες.
3 Μικρές πιθανότητες πρόσκλησης σε συνέντευξη έχουν οι μακροχρόνια άνεργοι (27,36%).
Τα ποσοστά ανεβαίνουν, όσο μικραίνει ο χρόνος της ανεργίας: έξι χρόνια 28,8%, τρία χρόνια 44,34%, ένας έτος 77,36%. Πιο «τυχεροί» από τους ανέργους οι νέοι
και οι νέες χωρίς εργασιακή εμπειρία, των οποίων τα ποσοστά είναι τα υψηλότερα, 62,26% και 61,32%, κυρίως επειδή στοιχίζουν φθηνά.
4 Καθοριστική σημασία αποκτά το φύλο όταν πρόκειται για γονείς μικρού παιδιού. Η διαφορά αυξάνεται 8 ποσοστιαίες μονάδες εις βάρος των γυναικών: «Αποδεικνύεται
ότι οι μητέρες μικρού παιδιού αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα όχι λόγω φύλου, αλλά εξαιτίας της ιδιότητας της μητέρας, που συνεπάγεται πρόσθετες υποχρεώσεις
στο οικογενειακό περιβάλλον εις βάρος της διαθεσιμότητας για εργασία», αναφέρεται στην έρευνα.
5 Θα άλλαζε τίποτα, αν οι εργοδότες επιδοτούνταν για να προσλάβουν κάποια από τα άτομα των κατηγοριών της έρευνας; Μάλλον όχι. Στην ερώτηση ποια άτομα θα
προσλάμβαναν με επιδότηση για δύο χρόνια, χωρίς υποχρέωση πρόσληψης μετά τη λήξη της και με το δικαίωμα της άμεσης διακοπής της σύμβασης, οι επιχειρηματίες
εξαντλούν την αυστηρότητά τους: «Στην καλύτερη περίπτωση, μόλις τέσσερις στους δέκα εργοδότες θα προσελάμβαναν ΑμεΑ, πρώην χρήστες και φυλακισμένους, ακόμα
κι αν δεν τους πλήρωναν οι ίδιοι ούτε ένα ευρώ».
*Επίσης, μόνο ένας στους δέκα και με επιδότηση 100% του μισθού τους θα προσλάμβανε άτομα με ψυχικές ασθένειες που διαβιούν εκτός ιδρυμάτων.
*Ενεργητική είναι η επιδοματική πολιτική για τους μακροχρόνια ανέργους, όχι βέβαια με θεαματικά ποσοστά: (36,7% για τα άτομα που είναι εκτός εργασίας δέκα
χρόνια και 40% γι' αυτούς που έχουν στην πλάτη τους έξι χρόνια ανεργίας).
*Γεγονός, πάντως, είναι ότι οι επιχειρήσεις περί άλλα τυρβάζουν: μόλις το 37% δηλώνει ότι γνωρίζει πως υπάρχουν επιδοτήσεις απασχόλησης για τις συγκεκριμένες
ομάδες πληθυσμού. Κι όπως υπογραμμίζεται στη μελέτη, «και σ' αυτό το ποσοστό οι γνώσεις τους είναι ελλιπείς και συγκεχυμένες».
Μόνο για κοινωνικό προφίλ
6 Από την άλλη πλευρά, όταν οι επιχειρηματίες εκλήθησαν να διαλέξουν ποιες κατηγορίες υποψηφίων θα προσλάμβαναν, ούτως ώστε να υπάρξει θετικό αντίκτυπο
στο κοινωνικό προφίλ της επιχείρησής τους, το υψηλότερο ποσοστό προτιμήσεων κατέχουν τα άτομα με βαριά (44,23%) και ελαφρά (46,15%) κινητικά προβλήματα.
*Ο Παν. Ζάννης μάς εξηγεί: «Η μη πρόσληψη των ΑμεΑ δεν οφείλεται κατ' ανάγκην σε κοινωνικό ρατσισμό και αρνητικά στερεότυπα. Η επιλεξιμότητά τους συναρτάται
με την εκτίμηση της αποδοτικότητάς τους στο περιβάλλον εργασίας. Για παράδειγμα για τη θέση πωλητή σε ένα κατάστημα λιανικής ένα άτομο με σοβαρά κινητικά
προβλήματα είναι λογικό να μην προσληφθεί. Αυτό δεν συνιστά κοινωνική διάκριση από την πλευρά του εργοδότη, αλλά έναν φυσιολογικό περιορισμό ή αποκλεισμό
από μία δραστηριότητα του ίδιου του ατόμου με αναπηρία».
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
*Τίτλος: «Δυνατότητες κοινωνικής ενσωμάτωσης ειδικών κοινωνικών ομάδων μέσω αγοράς εργασίας».
*Επιστημονικός υπεύθυνος: Παναγιώτης Ζάννης, δρ Κοινωνικής Πολιτικής.
*Ερωτήθηκε τυχαίο δείγμα 121 επιχειρήσεων στα όρια των δήμων Αργυρούπολης, Αλίμου, Ελληνικού.
*Περίοδος διεξαγωγής: Μάιος - Νοέμβριος 2008.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου